بررسی تأثیر عدم اطمینان متغیرهای کلان اقتصادی بر مدیریت مالیاتی با استفاده از رگرسیون دو مرحله‌ای مدل فاما مکبث

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• هاشم کاویانی فرد ¹
• شکراله خواجوی ²
• فریبرز عوض زاده فتح ³

¹ دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، واحد یاسوج، دانشگاه آزاد اسلامی، یاسوج، ایران

² استاد، گروه حسابداری، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران (عهده‌‌دار مکاتبات)

³ استادیار، گروه حسابداری، واحد گچساران، دانشگاه آزاد اسلامی، گچساران، ایران

چکیده

هدف اصلی این پژوهش، بررسی تأثیر معیارهای عدم اطمینان اقتصادی بر مدیریت مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. در راستای اهداف این پژوهش برای اندازه‌گیری مدیریت مالیاتی از سه معیار شامل اجتناب از مالیاتی، فرار مالیاتی و سیاست جسورانه مالیاتی و همچنین برای اندازه‌گیری عدم اطمینان متغیرهای کلان اقتصادی از چهار معیار رشد تولید ناخالص ملی، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ بهره با استفاده از شاخص‌های آرچ و گارچ استفاده شده است. بدین منظور سه فرضیه برای بررسی این موضوع تدوین و داده‌های مربوط به 108 شرکت عضو بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی بین سال‌های 1390 تا 1397 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. الگوی رگرسیون پژوهش با استفاده از روش دو مرحله‌ای فاما مکبث بررسی و آزمون شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که معیارهای عدم اطمینان اقتصادی (رشد تولید ناخالص ملی، نرخ تورم، نرخ ارز و نرخ بهره) تأثیر مثبت و معناداری بر هر سه معیار مدیریت مالیاتی یعنی فرار مالیاتی، اجتناب از مالیات و سیاست جسورانه مالیاتی دارد.

کلیدواژه‌ها

• عدم اطمینان اقتصادی
• فرار مالیاتی
• اجتناب از مالیات
• سیاست جسورانه مالیاتی

---